Στις αρχές Μαϊου 2022 πραγματοποιήθηκε στην Καβάλα η πρώτη σχολική ανταλλαγή που επιχορηγήθηκε από το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας μεταξύ του 1ου Γυμνασίου Καβάλας και του Γυμνασίου Johannes Scharrer από τη Νυρεμβέργη, Γερμανία. Μια συνέντευξη με τη Ματούλα Καμίδου που διδάσκει Νεοελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία και Αρχαία Ελληνική Γλώσσα στην Καβάλα για την πρώτη της ανταλλαγή.

Η Νυρεμβέργη και η Καβάλα είναι αδελφοποιημένες πόλεις από το 1999. Βρεθήκατε ως σχολεία μέσω αυτής της συνεργασίας ή πώς προέκυψε η επαφή για την ανταλλαγή;
Ματούλα Καμίδου: Μας έφερε σε επαφή ο πρόεδρος του Συλλόγου „PHILOS e.V. – Nürnberg-Kavala„. Επειδή οι δυο πόλεις είναι αδελφοποιημένες και ο συγκεκριμένος Σύλλογος είναι ιδιαίτερα ενεργός σ‘ αυτό τον τομέα, προέκυψε κι αυτή η η συνεργασία.  

Η ομάδα Ελλήνων-Γερμανών αποτελούνταν από 26 μαθητές, τέσσερις καθηγητές και μια γλωσσική διαμεσολαβήτρια. Ποιοι μαθητές, τάξεις, επίπεδα συμμετείχαν στην ανταλλαγή;
Ματούλα Καμίδου: Οι  Έλληνες μαθητές ήταν από τη  Γ΄γυμνασίου και συμμετείχαν πρώτη φορά σε ανταλλαγή,  ενώ οι Γερμανοί από διάφορες τάξεις. Κάποιοι από τους Γερμανούς μαθητές συμμετείχαν και στην πρώτη ανταλλαγή που έγινε το 2019.

Ποιο ήταν το κίνητρό σας για τη διοργάνωση μιας τέτοιας ανταλλαγής; Είχατε ήδη προηγούμενη εμπειρία με ανταλλαγές διαφορετικού είδους ή με ανταλλαγές στη Γερμανία;
Ματούλα Καμίδου: Είμαι φιλόλογος και διδάσκω Νεοελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία και Αρχαία Ελληνική Γλώσσα. Ως κοσμοπολίτισσα, πάντα με ενδιέφερε η γνωριμία και δημιουργία σχέσεων με ανθρώπους άλλης κουλτούρας .Όσον αφορά τις σχολικές ανταλλαγές θεωρώ πως εκτός από τα παραπάνω έχουν κι άλλα οφέλη. Είναι απαραίτητο στοιχείο μιας λειτουργικής Ευρώπης και είναι κι αυτός ένας τρόπος να ξεπεραστούν οι υπάρχουσες προκαταλήψεις που οδηγούν σε αντιπαλότητες μεταξύ των λαών. 

Έτσι, όταν ήρθε σε επαφή μαζί μου ο πρόεδρος του Συλλόγου „PHILOS e.V. – Nürnberg-Kavala“, εξαιτίας ενός ντοκιμαντέρ που δημιούργησε η σχολική ομάδα κινηματογράφου, της οποίας εγώ είμαι συντονίστρια, συζητήθηκε η πιθανότητα ανταλλαγής μαθητών με σχολείο της Νυρεμβέργης. Από την αρχή ήμουνα θετική κι εγώ και η  κ. Τσίμπλιου, η οποία επίσης βοήθησε στην οργάνωση του προγράμματος, κι έτσι ξεκίνησαν οι συζητήσεις για την ανταλλαγή με σχολείο της Νυρεμβέργης. Αυτή ήταν η πρώτη μου εμπειρία στα θέματα των ανταλλαγών.

Πώς προέκυψαν τα θέματα της ανταλλαγής γύρω από την πολυπολιτισμικότητα, τη μετανάστευση, την ένταξη και φαινόμενα όπως η ξενοφοβία; 
Ματούλα Καμίδου: Το φαινόμενο της μετανάστευσης ταλανίζει την Ελλάδα αλλά και τη Γερμανία όλο σχεδόν τον 20ο αιώνα θα έλεγα, είναι όμως ιδιαίτερα επίκαιρο τα τελευταία χρόνια. Χρέος του παιδαγωγού είναι η προσπάθεια ανάπτυξης της ενσυναίσθησης στους μαθητές ώστε να αντιμετωπίσουν με ανθρωπιά κι αλληλεγγύη ανθρώπους „διαφορετικούς“ – όπως οι πρόσφυγες. Με δραστηριότητες και προγράμματα όπως το δικό μας πρόγραμμα της ανταλλαγής μαθητών, θα μπορέσουμε να πετύχουμε καλύτερα αυτόν το στόχο.

Εκτός από σχολικές μονάδες και συνομιλίες με τοπικούς πολιτικούς, επισκέψεις σε μουσεία, ανταλλαγές με πρόσφυγες και δημιουργικές μονάδες όπως θεατρικό εργαστήρι ήταν επίσης στο πρόγραμμα στην Καβάλα. Τι θυμάστε περισσότερο από την ανταλλαγή;
Ματούλα Καμίδου: Τη δραματοποίηση ενός μικρού χορικού από τις „Ικέτιδες“ του Αισχύλου και την παράσταση στον χώρο των Φιλίππων (Αρχαίο Θέατρο). Τα εργαστήρια αυτά προκάλεσαν μεγάλο ενδιαφέρον στους νέους λόγω του διαδραστικού τους χαρακτήρα και τους συγκίνησαν. Θυμάμαι και τις χαλαρές συζητήσεις σε προσωπικό επίπεδο μεταξύ μαθητών και μεταξύ μαθητών-καθηγητών.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες στον δρόμο για την ανταλλαγή;
Ματούλα Καμίδου: Η οργάνωση έγινε στα ελληνικά και γερμανικά περισσότερο και λιγότερο στα αγγλικά, γιατί η συνεργασία μας με τη γλωσσική διαμεσολαβήτρια, που ήταν μαζί μας και στις δυο ανταλλαγές, υπήρξε άψογη. Πολλές δυσκολίες υπήρξαν λόγω του Covid, γραφειοκρατικές δυσκολίες, αλλά και οικονομικές.

Ποια ήταν τα σημαντικότερα διδάγματα από την οργάνωση της ανταλλαγής; Έχετε κάποιες συμβουλές για καθηγητές που σχεδιάζουν κάτι παρόμοιο τους επόμενους μήνες;
Ματούλα Καμίδου: Ενώ υπήρξαν αρκετές δυσκολίες κι έπρεπε να ξεπεραστούν αρκετά προβλήματα -τα πιο πολλά γραφειοκρατικά- συνεχίζουμε απτόητα κι ετοιμαζόμαστε ήδη για την επόμενη ανταλλαγή. Τα οφέλη είναι περισσότερα από τον κόπο που καταβάλλει κανείς…

Mehr zum Austausch auf Deutsch lesen Sie hier im Interview.

Interview: Lisa Brüßler
Φωτογραφίες: 1ο Γυμνάσιο Καβάλας