Ένα πράγμα έχει γίνει ιδιαίτερα ξεκάθαρο στην πανδημία του κορωνοϊού: η επιστροφή στα εθνικά. Εκτός από πληροφορίες από τις χώρες που πλήττονται περισσότερο, λίγες λεπτομέρειες μπορούμε να διαβάσουμε σχετικά με την κατάσταση στην Ευρώπη. Η Άννα Μαυρίκου περιγράφει την κατάσταση των ανθρώπων, στην οικονομία και στην υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα. Στο δεύτερο επεισόδιο της σειρας δίνει μια εικονα για την κατάσταση στη Γερμανία. Στο τρίτο επεισόδιο, τονίζουμε τις αντιδράσεις και τις στρατηγικές στις οργανώσεις νεολαίας και στις δύο χώρες.

Υπό κανονικές συνθήκες θα ετοίμαζα σε λίγες ημέρες τη βαλίτσα μου, για να πετάξω για τις ημέρες του Πάσχα στη βόρεια Ελλάδα. Εκεί, στο χωριό Ίασμος, ζει η οικογένειά μου. Ο Ίασμος βρίσκεται κοντά στα Θρακικά Μετέωρα ­­– με θέα, αν ο καιρός είναι διαυγής, τη θάλασσα. Tο ελληνορθόδοξο Πάσχα στο χωριό είναι πάντα κάτι πολύ ιδιαίτερο: Πολλές οικογένειες έρχονται από τις μεγαλύτερες πόλεις και επισκέπτονται τους συγγενείς τους στο χωριό. Κάθε μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας έχει τα δικά της ήθη και έθιμα. Οι ντόπιοι και οι επισκέπτες πηγαίνουν στην εκκλησία και συμμετέχουν στις λειτουργίες. Μία ιδιαίτερη στιγμή είναι το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής με την περιφορά του Επιταφίου στα στενά σοκάκια του οικισμού. Κάτοικοι και επισκέπτες ακολουθούν με κεριά στα χεριά την περιφορά, η οποία συνοδεύεται μουσικά από την τοπική φιλαρμονική. Λόγω του κορωνοϊού το Πάσχα φέτος θα είναι διαφορετικό.

Η θέα του χωριού Ίασμος στη βόρεια Ελλάδα.

Στην Ελλάδα τα μέτρα και οι περιορισμοί που έχουν ληφθεί είναι ασυνήθιστα και σκληρά τόσο για την καθημερινότητα των πολιτών όσο και για την οικονομία. Ελευθερίες περιορίστηκαν, ώστε η υγεία του πληθυσμού να προστατευθεί και να σωθούν ζωές. Σύμφωνα με μία μελέτη του Ινστιτούτου ερευνών-δημοσκοπήσεων Interview, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 27 έως τις 31 Μαρτίου σε δείγμα 1.200 ατόμων, οι μισοί Έλληνες πιστεύουν ότι είναι πολύ/αρκετά πιθανό να κολλήσουν κορωνοϊό, 42% ότι είναι λίγο ή καθόλου πιθανό και 8% δεν παίρνουν θέση. Τα μέτρα της κυβέρνησης βρίσκουν θετική ανταπόκριση στο 87% των συμμετεχόντων. Παράλληλα, 73% δηλώνει ότι οι αρνητικές συνέπειες της πανδημίας επηρέασαν τη δουλειά και το εισόδημά τους.

Αυστηρά μέτρα από τέλη Φεβρουαρίου
„Είμαστε σε πόλεμο με έναν εχθρό που είναι αόρατος, αλλά δεν είναι ανίκητος“. Αυτό δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στις 17 Μαρτίου 2020. Τα πρώτα αυστηρά μέτρα καθιερώθηκαν με την απαγόρευση των καρναβαλικών εκδηλώσεων στα τέλη Φεβρουαρίου.

Από τις 23 Μαρτίου στην Ελλάδα πρέπει κανείς, όταν θέλει να βγει έξω από το σπίτι του, είτε να στείλει ένα μήνυμα (SMS) στο νούμερο 13033 ή να φέρει μαζί του μία υπεύθυνη δήλωση ή χειρόγραφη βεβαίωση στην οποία να αναγράφεται το όνομα, η διεύθυνση και ένας αριθμός (ή ο λόγος μετακίνησης στη χειρόγραφη βεβαίωση) από το 1 έως το 6: Οι αριθμοί δηλώνουν τον λόγο για τον οποίο κάποιος θέλει να βγει έξω. Ο αριθμός 1 για παράδειγμα χρησιμοποιείται, για να πάει κάποιος στο φαρμακείο ή στον γιατρό, ο αριθμός 2 για να πάει στο σούπερ μάρκετ και ο αριθμός 6 για να αθληθεί έξω ή να βγάλει βόλτα ένα ζώο. Για τους εργαζόμενους έχει ληφθεί ειδική μέριμνα με τη βεβαίωση κυκλοφορίας του εργαζόμενου.

Μία καινούργια κατάσταση για όλους
Ακόμη πιο αυστηρά μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας έχει θέσει υπόψη της η κυβέρνηση. Σε αυτές περιλαμβάνονται σκέψεις για τον περιορισμό του αριθμού μετακινήσεων των πολιτών και ο τρίωρος χρονικός περιορισμός της μετακίνησης, τα οποία όμως δεν έχουν αποφασιστεί ακόμη. Επίσης, τα σχολεία, οι παιδικοί σταθμοί και τα πανεπιστήμια είναι κλειστά μέχρι τουλάχιστον μετά το Πάσχα· τα περισσότερα καταστήματα μέχρι τουλάχιστον τις 11 Απριλίου. Τα μέτρα πάρθηκαν νωρίτερα σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.. Τα μαθήματα πραγματοποιούνται αυτό το διάστημα μέσω διαδικτυακών πλατφορμών. Οι γονείς παιδιών μέχρι 15 ετών μπορούν να λάβουν ειδική άδεια, η οποία χρηματοδοτείται στο ήμισυ από τον εργοδότη και στο ήμισυ από το κράτος.

Κομμάτια της Νέας Παραλίας στη Θεσσαλονίκη είναι πλέον κλειστά

Στα σούπερ μάρκετ υπάρχουν συχνά ουρές με απόσταση δύο μέτρων μεταξύ των πολιτών, καθώς μόνο ένας περιορισμένος αριθμός επιτρέπεται κάθε φορά να εισέλθει. Σε ένα αυτοκίνητο πέραν του οδηγού επιτρέπεται να συνταξιδεύει ένα ακόμη άτομο – μόνο κατ᾽ εξαίρεση, όταν υπόκεινται ιατρικοί λόγοι, επιτρέπεται να συνεπιβαίνουν δύο άτομα ή όταν πρόκειται για δύο παιδιά. Πριν από λίγες ημέρες απαγορεύθηκε η κυκλοφορία και στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, καθώς σύμφωνα με εικόνες που έπαιξαν στα ΜΜΕ ο αριθμός των ανθρώπων που κυκλοφορούσαν εκεί είτε για να κάνουν βόλτα είτε για να αθληθούν ήταν πολύ μεγάλος. Και στα νησιά με φέριμποτ επιτρέπεται πλέον να ταξιδεύουν μόνο οι μόνιμοι κάτοικοι, καθώς η ιατρική κάλυψη δεν μπορεί να οργανωθεί τόσο καλά σε αυτές τις τοποθεσίες. Το κολύμπι στη θάλασσα και το ψάρεμα έχουν επίσης απαγορευθεί αυτό το διάστημα. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και στην άθληση δεν αφορούν άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρά και μακροχρόνια προβλήματα υγείας. Στόχος των μέτρων είναι να κερδηθεί χρόνος, ώστε το σύστημα υγείας να μην υπερφορτωθεί και να μην κινδυνέψει να καταρρεύσει.

Μία άλλη πραγματικότητα στη Γερμανία
Σύμφωνα με τις αναφορές του Έλληνα πρωθυπουργού και του υπουργού υγείας η Ελλάδα αύξησε τα κρεβάτια εντατικής θεραπείας στα νοσοκομεία της χώρας από 565 σε 902. Αυτό σημαίνει πως σε 100.000 κατοίκους αντιστοιχούν 8,2 κρεβάτια εντατικής. Για τη σύγκριση: η Γερμανία έχει 33,9 κρεβάτια εντατικής για 100.000 κατοίκους· η Ισπανία 9,7 και η Ιταλία 8,6 (Περισσότερες πληροφορίες)  Παράλληλα αυξάνεται και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Μέχρι την προηγούμενη Δευτέρα είχαν εγκριθεί 4.200 νέες θέσεις εργασία από τις οποίες 2.000 άνθρωποι έχουν ήδη αναλάβει υπηρεσία. Την ίδια στιγμή και οι ιδιωτικές κλινικές πρέπει να υποστηρίξουν το εθνικό σύστημα υγείας, παρέχοντας κλίνες και προσωπικό.

Η κρίση του κορωνοϊού βάζει φρένο και στη σταδιακή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η οικονομική υποστήριξη του κράτους σε εργαζόμενους και εργοδότες υπολογίζεται να κοστίσει 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό αποτελεί το 3,5% του Α.Ε.Π. της Ελλάδας (μέσος όρος Ε.Ε.: 2%) και αφορά οχτώ στους δέκα εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, τρεις στους τέσσερις ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους ή ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων και τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις. Πολλοί από αυτούς μπορούν σε πρώτη φάση να λάβουν 800 ευρώ. Απολύσεις προσωπικού σε αυτό το διάστημα έχουν απαγορευθεί. Επιπρόσθετα, γιατροί, δάσκαλοι, δικηγόροι και επιστήμονες μπορούν να λάβουν ένα επίδομα κατάρτισης αξίας 600 ευρώ για τον μήνα Απρίλιο.

Τι θα ακολουθήσει;
Αν η κρίση συνεχίσει με την ίδια ένταση και τον Μάιο, και οι παραπάνω επαγγελματικές ομάδες θα λάβουν το επίδομα των 800 ευρώ. Η εξόφληση της πληρωμής των οφειλών στην εφορεία και στα ασφαλιστικά ταμεία ανεστάλη. Όποιος πληρώσει εμπρόθεσμα θα έχει έκπτωση 25%. Επιπλέον, προβλέφθηκε παράταση του επιδόματος ανεργίας από 12 σε 14 μήνες για όσους άνεργους το επίδομα έληγε τέλη Μαρτίου. Αν το εισόδημα του εργαζόμενου ή εργοδότη έχει επηρεαστεί από την κρίση που συνοδεύει τον κορωνοϊό, το ενοίκιο μπορεί να μειωθεί για τους επόμενους δύο μήνες κατά 40%.

Μία άλλη ερώτηση, που απασχολεί πολλούς, είναι τι θα γίνει με τον τουρισμό, τη σημαντικότερη πηγή εσόδων της Ελλάδας; Υπό κανονικές συνθήκες σε πολλές περιοχές θα ξεκινούσε σε λίγες εβδομάδες η θερινή σεζόν και οι πρώτοι τουρίστες θα κατέφθαναν στη χώρα. Αυτό απ´ ό,τι φαίνεται δεν θα γίνει.

Το νησί της Μυκόνου βρίσκεται σε καραντίνα από τη Δευτέρα μετά την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων κορωνοϊού.

Πρώτα ψηφιακά βήματα
Για τη διευκόλυνση των γραφειοκρατικών υποθέσεων τέθηκε σε λειτουργία μία καινούργια ιστοσελίδα (gov.gr). Μέσω αυτής οι πολίτες μπορούν να αποκτήσουν ευκολότερη πρόσβαση σε πληροφορίες και έγγραφα για τα οποία μέχρι πρότινος έπρεπε να επισκεφθούν κάποια υπηρεσία. Επίσης, μια δοκιμαστική έκδοση της άυλης συνταγογράφησης γιατρών βρίσκεται σε εφαρμογή χάρη σε αυτή την ιστοσελίδα. Ασθενείς μπορούν μέσω μηνύματος (SMS) ή Ε-mail να λάβουν τα στοιχεία της συνταγής τους και να προσέλθουν με αυτό στο φαρμακείο.

Πολλή ανησυχία προκαλούν και οι δομές φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα: κοντά στις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης σε αυτά στα ελληνικά νησιά κοντά στα τουρκικά σύνορα, προστίθεται το γεγονός ότι η δομή της Ριτσώνας στην Εύβοια κηρύχθηκε από τις 2 Απριλίου και για τις επόμενες 14 ημέρες σε καραντίνα. Εκεί μια γυναίκες βρέθηκε θετική στον κορωνοϊό. Από τα συνολικά 63 άτομα που εξετάστηκαν από τη δομή τα 23 ήταν θετικά. Από τις 5 Απριλίου και η δομή φιλοξενίας στη Μαλακάσα βρίσκεται σε καραντίνα, καθώς και εκεί ένας άνδρας βρέθηκε θετικός στον ιό. Η πρωτοβουλία #SOSMoria, που αποτελεί κραυγή για την εκκένωση της περιβόητης δομής στο νησί της Λέσβου, συγκέντρωσε την υποστήριξη 5.000 γιατρών σε όλη την Ευρώπη. Προειδοποιούν για χιλιάδες θανάτους σε περίπτωση που ο ιός εξαπλωθεί στη δομή.

Πολύ γρήγορα οργανώθηκε και η διαφημιστική εκστρατεία „Μένουμε σπίτι“. Η ελληνική κυβέρνηση“, σύμφωνα με αναφορές στα ΜΜΕ, προτίθεται να καλύψει δαπάνη 11 εκατομμυρίων ευρώ για τον σκοπό αυτό. Ο Έλληνας πρωθυπουργός κάλεσε, ακόμη, υπουργούς και βουλευτές να καταθέσουν τον μισό μισθό τους για τους επόμενους δύο μήνες για την καταπολέμηση της πανδημίας.

Αφού η δημόσια ζωή μας είναι σχεδόν αδρανής, πολλοί καλλιτέχνες διοργανώνουν ζωντανές ψηφιακές συναυλίες ή συζητήσεις από τα σαλόνια τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Instagram ή το Facebook. Ίσως αυτό βοηθήσει το Πάσχα του 2020 να μην είναι τόσο περίεργο.

Κείμενο: Άννα Μαυρίκου
Φωτογραφίες: Άννα Μαυρίκου & agorayouth

Hier geht es zum Artikel auf Deutsch.