Τι κάνουν και τι σχεδιάζουν για την επόμενη μέρα; Ρωτήσαμε πολλές οργανώσεις νεολαίας σε Ελλάδα και Γερμανία. Μας αναφέρουν τις ανησυχίες τους, αλλά και τους νέους τρόπους και μεθόδους που έχουν αναπτύξει λόγω της πανδημίας. Σήμερα μαζί μας είναι: η οργάνωση Euphoria από την Αθήνα, το διαπολιτισμικό δίκτυο Interkulturellen Netzwerk e.V. από το Neuruppin του Βρανδεμβούργου και τα IBG Workcamps που το 2020 γιορτάζουν τα 100 χρόνια λειτουργίας τους.

Agorayouth: Κέλλυ, είσαι διευθύνουσα σύμβουλος της οργάνωσης Euphoria στην Αθήνα. Ποιο είναι το κοινό, στο οποίο στοχεύει η οργάνωση;
Κέλλυ Μανούδη: Προσανατολιζόμαστε σε νέους ανθρώπους με ή χωρίς μεταναστευτικό υπόβαθρο, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από την περιφέρεια της Ελλάδας. Οι εκπαιδευτές μας χρησιμοποιούν μεθόδους μη τυπικής εκπαίδευσης, προκειμένου να βοηθήσουν τους νέους να εξελιχθούν. Ο κυριότερος τρόπος είναι μέσω ευρωπαϊκών και διεθνών πρότζεκτ, όπου γίνονται συναντήσεις με νέους από άλλες χώρες και καλλιεργείται ευαισθητοποίηση γύρω από κοινωνικά θέματα όπως για παράδειγμα την ισότητα των φύλων, την προστασία του περιβάλλοντος, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ένταξη και τη διαφορετικότητα. Στόχος είναι η δραστηριοποίηση των νέων ώστε να γίνουν ενεργοί πολίτες που θα λαμβάνουν πρωτοβουλίες, με σκοπό να βελτιώσουν τη ζωή τους και κατ’ επέκταση την ζωή τους στην τοπική τους κοινωνία.

Agorayouth: Συνεργάζεστε και με εταίρους στη Γερμανία;  
Ναι, από το 2018 συμμετέχουμε ενεργά σε διάφορα ελληνογερμανικά πρότζεκτ. Συνήθως αφορούν έργα ιστορικής μνήμης καθώς και της πολιτισμικής συμφιλίωσης. Συγκεκριμένα, διασφαλίζουμε την ποιότητα των αποτελεσμάτων μάθησης μέσα από μακροπρόθεσμες συνεργασίες με τα κέντρα εκπαίδευσης και κινητικότητας νέων: Europäische Jugendbildungs- und Jugendbegegnungsstätte Weimar (EJBW), Internationales Bildungs- und Begegnungswerk (IBB e.V.), Kreisau Initiative e.V και Gesamteuropäisches Studienwerk (GESW). Οι ανταλλαγές νέων που πραγματοποιούμε καλύπτουν δραστηριότητες, συζητήσεις και επισκέψεις σε ιστορικά μουσεία, καθώς και επισκέψεις σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, μαρτυρικούς τόπους και τόπους συλλογικής μνήμης.

Agorayouth: Πόσο έχει επηρεαστεί η εργασία σας με το γενικότερο «πάγωμα» αυτό το διάστημα;
Έχουμε κάνει στροφή 180 μοιρών! Όλα τα πρότζεκτ από Μάρτιο μέχρι Ιούλιο έχουν αναβληθεί. Η τελευταία ανταλλαγή νέων στη Γερμανία έπρεπε να αναβληθεί μόλις δύο μέρες προτού ξεκινήσει, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια όλων. Επίσης, έχουμε ακυρώσει τη συμμετοχή μας στο European Youth Event που θα γινόταν τέλος Μαΐου, αφού η γαλλική κυβέρνηση ακύρωσε την εκδήλωση. Βέβαια, οι εργασίες μας δεν έχουν σταματήσει τελείως. Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε περισσότερο ψηφιακά μέσα στη συνεργασία μας με τους εταίρους αλλά και με τους νέους. Αυτό φυσικά απαιτεί περισσότερο χρόνο. Μια ομάδα νέων μας που εργάζεται για το έργο «Generation Europe» σε τοπικές δραστηριότητες οργανώνει τώρα συναντήσεις διαδικτυακά. Προσπαθούν μέσω των κοινωνικών δικτύων να προωθήσουν την ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή.

Agorayouth: Και πώς βλέπετε τους επόμενους μήνες; Πού υπάρχουν δυσκολίες;
Σίγουρα στο οικονομικό κομμάτι! Χωρίς τα προγράμματα και τα έργα δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι και τα πάγια έξοδα συνεχίζουν να υφίστανται. Το γραφείο μας έχει κλείσει λόγω των περιορισμών στα κέντρα εκπαίδευσης και όλοι δουλεύουμε από το σπίτι. Το μοναδικό πρότζεκτ που συνεχίζεται είναι το «Generation Europe», καθότι δουλεύουμε σε ένα ψηφιακό εγχειρίδιο σχετικά με την χάραξη πολιτικής για τους νέους και σε ένα ψηφιακό εγχειρίδιο μεθόδων μη τυπικής εκπαίδευσης για την ενεργό πολιτειότητα. Οικονομική υποστήριξη στις δραστηριότητες του έργου λαμβάνουμε από το ίδρυμα Mercator. Τον Απρίλιο θα υποδεχόμασταν τους πρώτους μας εθελοντές αλλά λόγω της κατάστασης αναβλήθηκε η άφιξη τους. Αυτή τη στιγμή, προσπαθούμε να στηρίξουμε τις ομάδες νέων μας όσο το δυνατόν καλύτερα και συχνά κοινοποιούμε μέσω των λογαριασμών μας στα κοινωνικά δίκτυα συνδέσμους για webinars, συμβουλές και άρθρα για το πώς να αξιοποιούμε τον χρόνο μας στο σπίτι. Ελπίζουμε, φυσικά, όλη αυτή η κατάσταση να τελειώσει σύντομα διαφορετικά πολλές οργανώσεις, όπως και η δικιά μας, θα αντιμετωπίσουν θέματα επιβίωσης.

Agorayouth: Sebastian, το διαπολιτισμικό δίκτυο στο Neuruppin του Βρανδεμβούργου μετρά ήδη 25 χρόνια λειτουργίας. Σε ποιον τομέα εστιάζετε περισσότερο;
Sebastian Maass: Κάθε χρόνο προσφέρουμε περίπου 30 διαπολιτισμικές συναντήσεις νέων, προγράμματα εξειδικευμένου προσωπικού και κατάρτισης. Από τη μία, συνεργαζόμαστε με τοπικούς εταίρους για παράδειγμα σχολεία, προσφέροντας εξωσχολικές διαπολιτισμικές εμπειρίες μάθησης, όπως προγράμματα χορού και θεάτρου. Επίσης, μέσω της ιστοσελίδας μας συμμετέχουμε με νέους ανθρώπους σε ανοιχτές συναντήσεις, όπως workcamps, θεματικά σεμινάρια ή βιωματικές συναντήσεις. Τα θέματα που καλύπτονται αφορούν κυρίως ιστορία, βιώσιμη ανάπτυξη, συναναστροφή με πρόσφυγες και διαφορετικά φύλα. Ως ένας τρίτος άξονας προσφέρεται βασική εκπαίδευση σε ανθρώπους που θέλουν να αποκτήσουν προσόντα στην εκπαιδευτική υποστήριξη των συναντήσεων ως επικεφαλής της ομάδας ή γύρω από το θέμα του language animation.

Agorayouth: Και όσον αφορά τις επαφές με εταίρους στην Ελλάδα;
Συνεργαζόμαστε με την Ελλάδα εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια. Η συνεργασία ξεκίνησε με τη δομή ΖΑΘΕΗ και την υπηρεσία του υπέροχου νησιού της Σαμοθράκης. Με αυτές τις δομές έχουμε πραγματοποιήσει αρχικά επιμορφώσεις σχετικά με τους πολλαπλασιαστικούς συντελεστές, ένα πρόγραμμα που ερευνούμε εδώ και δύο χρόνια, το οποίο έχει να κάνει με την ενθάρρυνση των ανθρώπων να αναπτύξουν ευκαιρίες και προοπτικές σε αγροτικές περιοχές. Αυτή τη στιγμή προγραμματίζουμε workcampsκαι μία συνάντηση. Επίσης, συνεργαζόμαστε στενά με την ARPEGGIO από Θεσσαλονίκη, με τη οποία διοργανώνουμε κυρίως προγράμματα εξειδικευμένου προσωπικού. Τον περασμένο χρόνο διοργανώσαμε ένα πρόγραμμα στο νησί της Λέσβου σχετικά με το θέμα των προσφύγων και φέτος το φθινόπωρο προγραμματίστηκε ένα έργο παρακολούθησης στο Αμβούργο. Επιπλέον, δραστηριοποιούμαστε από κοινού στον τομέα του language animation.

Πώς έχει επηρεαστεί η δουλειά σας τις τελευταίες αυτές εβδομάδες;
Ο κορονοϊός μας έχει επηρεάσει σημαντικά. Στις 15 Μαρτίου είχα σκοπό να πετάξω για Θεσσαλονίκη για μια προκαταρκτική συνάντηση και αμέσως μετά από αυτό είχαμε προγραμματίσει μια τριμερή εκπαίδευση στην πόλη. Δύο ημέρες πριν από το ταξίδι αποφασίσαμε μετά από πολύ προβληματισμό να ακυρώσουμε τελικά τις δραστηριότητες. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα, δεν θέλαμε να θέσουμε τους συμμετέχοντες σε κίνδυνο. Σήμερα ξέρουμε ότι αυτό που κάναμε ήταν το σωστό. Αλλά από εκείνη τη στιγμή όλες οι δραστηριότητες σεμιναρίων έχουν παγώσει και δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα.

Πώς προχωράτε τώρα;
Έχουμε ακυρώσει όλα τα έργα μέχρι τέλος Μαΐου και ελπίζουμε τα πράγματα να αποκατασταθούν. Υπάρχουν, ωστόσο, και σχέδια έκτακτης ανάγκης, αν αποφασιστεί να ακυρώσουμε και τις δραστηριότητες του Ιουνίου, ή ακόμη χειρότερα, όλου του καλοκαιριού. Μπορεί μεν η κατάσταση από υγειονομικής απόψεως να βελτιωθεί, υπάρχει όμως και η ανησυχία, οι γονείς να μην επιτρέψουν τα παιδιά τους να ταξιδέψουν εντός της Ευρώπης ή σε άλλες συνεργαζόμενες χώρες. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τριπλή δουλειά: να προγραμματίσουμε έργα, να ακυρώσουμε έργα και να επαναπρογραμματίσουμε έργα.

Αρχικά πίστευα ότι τώρα θα είχαμε πολύ λιγότερη δουλειά να κάνουμε, αλλά οι εργασίες πολλαπλασιάζονται. Και υπάρχει ακόμη ένα πρόβλημα: Δυστυχώς με την πανδημία έχει διαφανεί η εξασθένηση της ιδέας μιας ενωμένης Ευρώπης. Το βλέπουμε στα κλειστά σύνορα και την αδυναμία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο σε σχέση με την πολιτική ασύλου καθώς και στις απάνθρωπες συνθήκες στους καταυλισμούς προσφύγων στην Ελλάδα. Η σημαντικότερη δράση αυτή τη στιγμή θα ήταν αν η Ευρώπη εμφανιζόταν σε αυτό το ζήτημα με ανθρώπινο πρόσωπο και αλληλεγγύη. Γιατί οργανώνονται τόσα λίγα μέσα βοήθειας από την Ευρώπη προς τα βεβαρημένα κράτη στον τομέα της υγείας και της οικονομικής αντιμετώπισης της κρίσης; Προσωπικά, έχω συγκλονιστεί από αυτή την εξέλιξη. Φαίνεται ότι η ανταλλαγή νέων σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθίσταται τώρα ακόμη πιο σημαντική.

Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα για εσάς, ως ένωση;
Η ένωση υπάρχει εδώ και 25 χρόνια. Η συγκεκριμένη πανδημία απειλεί την ύπαρξη της δομής, καθότι λαμβάνουμε πολύ λίγη ενίσχυση. Αυτό σημαίνει ότι χρηματοδοτούμε τις εργασίες της ένωσης με τη βοήθεια διαχειριστικών δαπανών στις εκάστοτε συναντήσεις, δηλαδή μισθούς, έξοδα ενοικίου, λογιστικά έξοδα, διαφήμιση, διαδίκτυο, τηλέφωνο, κ.λπ. Τα ιδρύματα ενίσχυσης έχουν δηλώσει ότι προτίθενται να επιδοτήσουν στο πλαίσιο «ανωτέρας βίας» άμεσες δαπάνες που έχουν να κάνουν με σεμινάρια, για παράδειγμα, έξοδα πτήσεων και διαμονής, τα οποία δεν ακυρώνονται χωρίς χρέωση, και είμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες για αυτό. Είναι μια μεγάλη βοήθεια για όλους τους παρόχους σεμιναρίων. Ακόμη πιο δύσκολη είναι η περίπτωση πολλών εξωτερικών συνεργατών, εκπαιδευτών και μεταφραστών, οι οποίοι εξαρτώνται από την καταβολή των αμοιβών. Μετά από πολλά τηλεφωνήματα γνωρίζω ότι δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αποθέματα ούτε για την κάλυψη των εισφορών ασφάλισης υγείας. Πολλές ενώσεις προσπαθούν αυτή τη στιγμή να αναπτύξουν στρατηγικές για να βοηθήσουν αυτή την ομάδα ανθρώπων που βρίσκεται σε κρίση.

Janina, τα IBG Workcamps δραστηριοποιούνται στον τομέα του διεθνή εθελοντισμού εδώ και 50 χρόνια. Θα ήθελες να μας πεις λίγα λόγια παραπάνω για την ένωση;
Janina Hansmeier: Ευχαρίστως! Τα IBG Workcamps ιδρύθηκαν με σκοπό να παρέχουν διεθνή εθελοντική εργασία σε workcamps ώστε να συμβάλλουν στην ειρηνική συνύπαρξη και την αμοιβαία κατανόηση των λαών. Προωθούμε, λοιπόν, τη συνάντηση νέων εθελοντών από όλο τον κόσμο, οι οποίοι για δύο έως τρεις εβδομάδες δουλεύουν από κοινού σε ένα κοινωφελές πρόγραμμα. Στα camps, τα οποία οργανώνουμε κάθε χρόνο στη Γερμανία, επεξεργάζονται κυρίως έργα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, έργα αναδόμησης και κατασκευής. Διεθνείς εθελοντές, για παράδειγμα, ανακατασκευάζουν υπό την εποπτεία τοπικών εταίρων του έργου γήπεδα σε μικρές κοινότητες, βοηθούν στην επαναδιαβροχή των ελών ή στηρίζουν την αποκατάσταση δασικών εκτάσεων. Εστιάζουμε στη βιωσιμότητα και την ένταξη για την επίτευξη διεθνούς φιλίας και αλληλεγγύης και μιας διαρκούς θετικής επιρροής των workcamps στις αντίστοιχες τοποθεσίες του έργου. Εκτός από τους πέντε εργαζομένους πλήρους απασχόλησης, έχουμε εθελοντικό συμβούλιο, μέλη και πολλούς αφοσιωμένους εθελοντές που μας είναι πλήρως απαραίτητοι.

Και όσον αφορά τη δράση εκτός Γερμανίας;
Η ένωσή μας είναι μέλος διεθνών δικτύων, μέσω των οποίων συνεργαζόμαστε με οργανισμούς workcamp σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα συνεργαζόμαστε στενά με τις ΜΚΟ ELIX και Citizens in Action. Στέλνουμε Γερμανούς εθελοντές σε workcampsστην Ελλάδα και καλωσορίζουμε Έλληνες εθελοντές στα διεθνή camps μας. Εκτός αυτού, τα περασμένα χρόνια συνδιοργανώσαμε με το Citizens in Action μέσω ειδικού προγράμματος ειδικά ελληνογερμανικά workcamps και στις δύο χώρες. Συγκεκριμένα, στο Πήλιο νέοι εθελοντές, για παράδειγμα, στήριξαν ένα μικρό χωριό για την αποκατάσταση παλιών πηγαδιών, συμβάλλοντας έτσι στην αναβίωση της ιστορίας του τόπου.

Πολλά έργα που είχαν προγραμματιστεί για τους ερχόμενους μήνες έχουν ήδη ακυρωθεί. Πώς έχουν επηρεαστεί οι διαδικασίες εργασίας σας τις τελευταίες αυτές εβδομάδες;
Οι πέντε συνεργάτες, ο πρακτικάριος και οι εθελοντές μας από την Ευρώπη, δουλεύουν από τα μέσα Μαρτίου σχεδόν αποκλειστικά από το σπίτι (Home office). Φυσικά, πρόκειται για μια προσαρμογή, αλλά δεδομένου ότι δουλεύουμε αρκετά εδώ και καιρό με ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρμες μηνυμάτων τόσο για την εσωτερική όσο και για την εξωτερική επικοινωνία, έχει λειτουργήσει αρκετά καλά μέχρι τώρα. Αυτή τη στιγμή, βέβαια, τα διεθνή workcamps δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Όπως επίσης και τα σεμινάρια, στα οποία κάθε χρόνο εκπαιδεύουμε επικεφαλής ομάδων για τα camps, αλλά και κάθε άλλη μορφή διεθνούς ανταλλαγής, για την οποία απαιτούνται διακρατικές μετακινήσεις. Από τα συνολικά 45 camps που είχαν προγραμματιστεί στη Γερμανία για το τρέχον έτος, για παράδειγμα, έχουν ήδη ακυρωθεί πάνω από δέκα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους συνεργαζόμενους οργανισμούς στο εξωτερικό. Μερικοί έπρεπε να ακυρώσουν όλο το ετήσιο πρόγραμμά τους. Και ειδικά λόγω των ακυρώσεων, έχει προκύψει πολλή δουλειά σε θέματα επικοινωνίας και συντονισμού.

Και για εσάς υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την οικονομική κατάσταση λόγω του κορονοϊού. Τι προγραμματισμό έχετε για τους ερχόμενους μήνες;
Η πανδημία μας έχει φέρει και εμάς ως ένωση αντιμέτωπους με δυσκολίες που απειλούν την υπόσταση και λειτουργία μας. Χρηματοδοτούμε το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μας μέσω τριών πυλώνων, από τη μία μέσω της χρηματοδότησης του BMFSFJ για διεθνείς συναντήσεις, από την άλλη μέσω των συνδρομών διοργάνωσης από Γερμανούς εθελοντές που συμμετέχουν σε workcamps στο εξωτερικό και τρίτον, μέσω των τελών συνεργασίας των εταίρων workcaps στη Γερμανία. Ένα μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης αυτής μπορεί μακροπρόθεσμα να πάψει να ισχύει. Αυτό σε βραχυπρόθεσμο χρόνο θα σήμαινε ότι δεν θα ήμασταν πλέον σε θέση να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε τη γραφειακή δουλειά της ένωσης, σεμινάρια και εκδηλώσεις.

Βλέπουμε όμως, επίσης, πόσο σημαντικό είναι αυτή τη στιγμή να προσανατολίσουμε τις δράσεις μας προς την αλληλεγγύη και τη διεθνή φιλία. Προσπαθούμε να αναπτύξουμε τελείως νέα φορμάτ και να ενθαρρύνουμε τη διεθνή δράση των εθελοντών με άλλον τρόπο. Προσπαθούμε να παραμένουμε αισιόδοξοι και ελπίζουμε ότι παρά την πανδημία ορισμένα camps θα μπορέσουν να διεξαχθούν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο σε μικρότερες μορφές ή με αντίστοιχες προσαρμογές.

Ποιους νέους τρόπους προσπαθείτε αυτή τη στιγμή να εφαρμόσετε;
Θέλουμε, φυσικά, να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τη διεθνή δράση των εθελοντών μας. Παράλληλα, όμως, δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε από πότε και μετά θα μπορούμε ξανά να ταξιδεύουμε με ασφάλεια. Αυτό που κάνουμε προς το παρόν είναι να συνεχίσουμε την εγγραφή εθελοντών για τα workcamps που έχουν προγραμματιστεί για καλοκαίρι και φθινόπωρο. Αν εν τέλει η συμμετοχή δεν καταστεί δυνατή, για παράδειγμα, αν το camp ακυρωθεί ή αναγκαστούν να ακυρώσουν οι ίδιοι οι εθελοντές, θα επιστρέψουμε πλήρως όλες τις συνδρομές διοργάνωσης.

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε δουλέψει από κοινού με τους διεθνούς εταίρους μας προς κάθε δυνατή κατεύθυνση ενθάρρυνσης της διεθνούς συνεργασίας στο πλαίσιο της πανδημίας. Έχει δημιουργηθεί, προς αυτό τον σκοπό, ένα εικονικό workcamp, στο οποίο μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Θα είναι μια online συνάντηση εθελοντών από όλο τον κόσμο με διάφορα πρότζεκτ. Για παράδειγμα, θα μάθουν να δημιουργούν μικρούς κήπους για το σπίτι στο πρότζεκτ του home gardening, μπορούν να δημιουργήσουν ολιγόλεπτα εκπαιδευτικά video σε διαφορετικές γλώσσες για ένα οικογενειακό κέντρο στη Σλοβακία ή να εξασκήσουν από κοινού γλώσσες όπως Αγγλικά, Γερμανικά, Ελληνικά, Πορτογαλικά και Ρωσικά σε «Virtual Speaking Clubs». Σε κάθε επιμέρους έργο, οι εθελοντές θα γνωρίσουν νέους από όλο τον κόσμο, όπως γίνεται σε ένα «πραγματικό» workcamp.

Έρευνα: Lisa Brüßler
Φωτογραφίες: agorayouth/IBG Workcamps

Εδώ θα βρείτε το μέρος 1 της έρευνας και εδώ το μέρος 2.
Zur Umfrage auf Deutsch geht es hier entlang.