Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Δήμου Νεάπολης- Συκεών καθώς και του Δήμου Βερολίνου για ζητήματα νεολαίας, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η πρώτη ανταλλαγή νέων με το πλήρωμα να σαλπάρει από τη μικρή Ελλάδα για τη μεγάλη Γερμανία στα τέλη του φετινού Νοέμβρη. Πριν όμως από κάθε εξιστόρηση χρειάζεται να πλάθουμε και το μύθο της ιστορίας.

Πως ξεκίνησαν όλα
Η σπίθα που έδωσε την αφορμή για το μακρύ ταξίδι ήταν η επίσκεψη υπαλλήλων της Γερμανικής Αντιπροσωπείας του Δήμου Βερολίνου όπως και εξειδικευμένων Youth Workers στην Θεσσαλονίκη προκειμένου να γνωρίσουν από την πλευρά τους τα προγράμματα που οργανώνει ο δήμος για τη νεολαία. Έτσι, αφού γεύτηκαν τις ελληνικές καινοτομίες και εμφανώς ευχαριστημένοι από τη διαμονή τους στη ηλιόστουλη μας πόλη δεν θα μπορούσαν να μην ανταποδώσουν την πρόσκληση στους Έλληνες οικοδεσπότες τους. Οι αξιόμεμπτες πρακτικές που γνώρισαν οι υπάλληλοι της Ελληνικής Αντιπροσωπείας έδωσαν με τη σειρά τους τη σκυτάλη στη γέννηση μίας πρωτοπόρας συνεργασίας μεταξύ των δύο δήμων.

Jugendaustausch zwischen Thessaloniki und Berlin-Moabit.

Η ομάδα μας
Με το πέρασμα του χρόνου και μέσα σε σύντομο διάστημα συστάθηκαν στις αρχές Νοεμβρίου δύο φιλόδοξες ομάδες από τους συνεργαζόμενους δήμους της Θεσσαλονίκης. Με το μικρότερο μέλος να είναι 19 και το μεγαλύτερο 25 οι ομάδες ενοποιήθηκαν σε μία εκπροσωπώντας ολόκληρη την Ελλάδα! Η Νεφέλη, η Άννα- Μαρία, η Στέλλα, η Ευρυδίκη, η Βάσια, η Θεοδώρα, η Σταυρούλα, ο Δημήτρης, ο Λάζαρος και ο Αντώνης με τη συνοδεία της Τάνιας και της Μελίνας πραγματοποίησαν ένα πολλά υποσχόμενα ταξίδι στο άγνωστο. Αφήνοντας στην αίθουσα αναμονής τους φόβους και τις ανασφάλειες τους έζησαν το όνειρο πολλών που τολμούν λίγοι.

Η περιπέτεια ξεκινά

Ημέρα 1 (Τρίτη)	Τρίτη, 10:00 π.μ. αεροδρόμιο Μακεδονία (Thessaloniki SKG): Με τις βαλίτσες γεμάτες από πράγματα της τελευταίας στιγμής που χώρεσαν ασφυκτικά και κρατώντας στα χέρια, σχεδόν μηχανικά, τα εισιτήρια κάναμε το check-in και περιμέναμε με αγωνία να ανοίξει η πύλη των αναχωρήσεων. Ένα μεγάλο βήμα για τον άνθρωπό σκεφτόμουν όταν ξαφνικά με διέκοψε μία κοπέλα.“ Εσύ πρέπει να είσαι ο Αντώνης“ μου λέει. Σχεδόν συνειρμικά της απαντώ, πως “ναι“. “Σε ξεχώρισα από το ύψος. Ξέρεις… πετάμε μαζί. Σταυρούλα με λένε. Είμαι από την άλλη ομάδα“ Κάπως έτσι γνωριστήκαμε όλοι μεταξύ μας και έφτασε η ώρα να φύγουμε. Η πτήση δεν κράτησε πολύ… ίσως όσο χρειαζόταν για να συνειδητοποιήσουμε πως το μεγάλο βήμα έγινε, τώρα χρειαζόταν, απλώς, να περπατήσουμε. Βλέπαμε τη μέρα να περνά από το μετρό στο λεωφορείο και αργότερα από το τράμ ώσπου ήρθε η νύχτα για να γνωρίσουμε τον άγνωστο μέχρι τότε οικοδεσπότη μας, Tobias Ossege, στο τοπικό Youth Center. “Hello!“, αναφώνησε βλέποντας την ελληνική αποστολή απορημένη ακόμη για τα όσα θα ακολουθούσαν. Αφού μας κέρασε, μας ξενάγησε στους διάφορους, ειδικά διαμορφωμένους χώρους, όπου οι νέοι περνούν δημιουργικά τα απογεύματα τους, χορεύοντας hip-hop, λαμβάνοντας βοήθεια στα σχολικά μαθήματα, παίζοντας μπάσκετ, ποδόσφαιρο, ντότζμπολ, κάνοντας αναρρίχηση στο κλειστό γυμναστήριου του χώρου ή τραβώντας φωτογραφίες στα ειδικά σκοτεινά δωμάτια όπου γίνεται και η χημική επεξεργασία/ εξαγωγή των φωτογραφιών. Η μέρα μας έκλεισε δοκιμάζοντας ιταλικό φαγητό ενώ αργότερα ήπιαμε αυθεντική γερμανική μπύρα στη “Walhala“ μπυραρία στην περιοχή Moabit όπου και διαμέναμε.
Ημέρα 2 (Τετάρτη)	Αφού φάγαμε ένα απολαυστικό πρωινό στο hostel, Amstel Hotel επισκεφθήκαμε τα κυριότερα μνημεία της πόλης ανάμεσα στα οποία, τη Στήλη της Νίκης, την πύλη του Βραδεμβούργου, τη γερμανική Βουλή και τον Πύργο της Τηλεόρασης. Το απόγευμα γνωρίσαμε τους υπεύθυνους του Karame youth center. Εκεί, μάθαμε για την αραβογερμανική ιστορία από μετανάστες μα και από ανθρώπους δεύτερης και τρίτης γενιάς. Ο ξεναγός μας και δάσκαλος αραβικών στο Karame, Jelal εξιστόρησε την ιστορία του κέντρου όπως τη βίωσε ο πατέρας του ενώ παράλληλα έφηβοι και έφηβες μας σέρβιραν παραδοσιακά αραβικά φαγητά θέλοντας να γνωριστούμε με… γεμάτο στομάχι. Στο κέντρο διεξάγονται μαθήματα γερμανικών όπως και άλλα του σχολείου ενώ γίνεται προσπάθεια να συμμετέχουν και τα κορίτσια πιο ενεργά στις δραστηριότητες τους κέντρου. Αφού χωνέψαμε τα πεντανόστιμα εδέσματα ένας από τους μικρότερους της παρέας και μέλος του youth center, μας τραγούδησε στα αραβικά με τη συνοδεία ενός ταμπούρλου. Όλοι κοιτάζαμε κατάπληκτοι μην μπορώντας να πιστέψουμε τις φωνητικές του ικανότητες. Φεύγοντας από το κέντρο χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη μας η προσπάθεια των μεγαλύτερων ανθρώπων για μία δυναμική νεολαία που διεκδικεί αλλά και η ικανότητα των νέων προσφύγων να μαθαίνουν άπταιστα γερμανικά ακόμα και σε… 3 μήνες! Όταν πια επιστρέψαμε στο hostel περάσαμε ένα ήσυχο βράδυ γνωρίζοντας κι άλλους νέους που έκαναν τις διακοπές τους ενώ καταλήξαμε να τραγουδάμε όλοι μαζί ελληνικές έντεχνες μελωδίες στο playroom του υπογείου.
Ημέρα 3 (Πέμπτη)	Η Τρίτη μέρα κύλησε… εκπαιδευτικά. Στις 10:00 βρισκόμασταν στο Moabiter secondary school, ένα μικρό σχολείο της περιοχής που αριθμούσε 400 μαθητές από διαφορές κοντινές αλλά και μακρινές περιοχές του δήμου. Εκεί, είχαμε την ευκαιρία να συμμετέχουμε σε ένα μάθημα αγγλικών και να μιλήσουμε με παιδιά που ήταν ένα σκαλοπάτι πριν την επιλογή του μελλοντικού τους επαγγέλματος. Μοιραστήκαμε τους φόβους τους, απαντήσαμε και θέσαμε ερωτήσεις, δεν διστάσαμε να τους συμβουλέψουμε ενώ μιλήσαμε περιληπτικά και για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, την παραπαιδεία και τις ευκαιρίες που προσφέρει το σύστημα, μα και η η ίδια η χώρα. Στις 12:00 αποχαιρετήσαμε το σχολείο για να επισκεφθούμε το ‚Learning island project‘, ένα σχολείο αντιμέτωπο με τις μαθησιακές δυσκολίες. Τα παιδιά και οι καθηγητές τους μας υποδέχθηκαν με χαρά και προσπάθησαν να εμπλακούν σε μία βαθύτερη επικοινωνία μαζί μας. Αφού παρουσιάσαμε τον εαυτό μας, ένα από τα παιδιά του σχολείου μας ξενάγησε στους χώρους διδασκαλίας. Διάδρομοι γεμάτοι χρώμα, αίθουσες που πλημμύριζαν από φως και δημιουργικότητα και όρεξη για εναλλακτική μάθηση. Αυτά μας έμειναν από το δεύτερο κέντρο. Κάπως έτσι ανηφορίσαμε για το hostel όπου και μείναμε μέχρι τις 6:30. Τότε πήγαμε στο Theater X γνωρίζοντας τη Jasmin, μία 26 φοιτήτρια που η αγάπη της για το θέατρο την οδήγησε στο να ανοίξει ένα μικρό παραστασιακό χώρο όπου έφηβοι και νέοι μειονοτικών ομάδων έχουν την ευκαιρία να μάθουν και να εκφραστούν μέσω της υποκριτικής τέχνης. Η ίδια δηλώνει πως “τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, έχω δει ανθρώπους που έχασαν την αξιοπρέπεια τους να τη βρίσκουν ξανά και αυτό να τους κάνει πιο δυνατούς“ ομολογεί και συνεχίζει “άλλωστε και γω μεγάλωσα με τη ιδέα πως δεν θα καταφέρω τίποτα στη ζωή μου, ώσπου μία μέρα κατάλαβα πως δεν πρέπει να διεκδικώ τα διακιώματα μου αλλά να τα δείχνω ή καλύτερα να τα υπενθυμίζω στο κόσμο, γιατί είναι αυτονόητα.“ Παρακολουθήσαμε ένα μικρό απόσπασμα από τις πρόβες της απασχολημένης ομάδας όμως αποφασίσαμε να τους αφήσουμε ανενόχλητους για την ώρα ώστε να αφοσιωθούν σε αυτό που ήξεραν και ξέρουν να κάνουν καλά. Το μουντό απόγευμα συνόδευε με ένταση τη βροχή που ξέσπασε αργότερα οδηγώντας μας στο να επιλέξουμε άλλη μία χαλαρή βραδυά στο σαλόνι του hostel παίζοντας μπιλιάρδο και παλέρμο.
Ημέρα 4 (Παρασκευή)	Με το χρόνο να κυλλά εναντίον μας, επισκεφθήκαμε το Youth Department συνομιλώντας με μία από τις καταρτισμένες κοινωνικές λειτουργούς πάνω σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι νέοι, τον τρόπο προσέγγισης αυτών των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων καθώς και τις ενέργειες του δήμου για την πρόληψη μα και την αποκατάσταση των νέων. Ο συνοδός μας, Tobias, μέσα από την εμπειρία του μίλησε για την άριστη οργάνωση των υπαλλήλων και την αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων καταστάσεων ενώ συμπέρανε πως “το πρόβλημα το παρατηρούμε μόνο όταν αποφασίζουμε να το προσέξουμε“. Το απόγευμα μας ήταν ελεύθερο και έτσι δίχως δεύτερη σκέψη κατευθυνθήκαμε στο ιστορικό τοίχος του Βερολίνου ή, έστω, ό,τι απέμεινε από αυτό. Γνωρίσαμε βιωματικά τις δυσκολίες του αποκλεισμού μεταξύ ανατολικής και δυτικής Γερμανίας, τις θανάσιμες προσπάθειες των ανθρώπων να περάσουν από τη μία πλευρά στην άλλη ή τουλάχιστον να επικοινωνήσουν μέσα από μικροσκοπικά ανοίγματα που υπήρχαν και τη γαλήνη που σκόρπισε το οριστικό άνοιγμα του τοίχους. Στις 4:30 η ομάδα χωρίστηκε. Τα κορίτσια συμμετείχαν σε ένα Girl’s night και εμείς τα αγόρια εξερευνήσαμε λίγο παραπάνω την πόλη με τα ψηλά γυάλινα κτίρια. Δοκιμάσαμε το τοπικό μπρέτσελ σε συνδυασμό με το, επίσης, φημισμένο currywurst. Στις 9:00 και όταν πια τα κορίτσια τελειώσαν με τις υποχρεώσεις τους ήπιαμε όλοι μαζί δίπλα από τον ποταμό Σπρέε συμμεριζόμενοι το διπλανό τραπέζι Γερμανών φιλάθλων που φώναζαν με πάθος συνθήματα της ομάδας τους για έναν επικείμενο αγώνα.
Ημέρα 5 (Σάββατο)	Η τελευταία μας μέρα ήταν και η πιο ανέμελη. Δεν ξυπνήσαμε με το άγχος του χρόνου και της απόστασης, το πρωινό έμοιαζε με πολύωρη τελετουργία. Η ομάδα ξαναχωρίστηκε. Άλλοι κατευθύνθηκαν στον τεράστιο γυάλινο θόλο που κοσμεί τη Γερμανική Βουλή, ενώ άλλοι στην Alexanderplatz με τα πολυώροφα καταστήματα της. Κοινός προορισμός ήταν το νησί των Μουσείων. Οι ώρες κυλούσαν και εμείς αποχαυνωμένοι θαυμάζαμε με δέος πίνακες, αγάλματα και μαρμάρινους τάφους μίας άλλης εποχής που όμως εξακολουθούσαν να μας συναρπάζουν. Όταν, πια, μας πήρε τηλέφωνο ο Tobias, πήγαμε σε μία γερμανική pub για ένα τελευταίο κέρασμα.

Ημέρα 6 (Κυριακή)
Κανείς μας δεν κοιμήθηκε εκείνο το βράδυ. Η ευθυμία της επιστροφής, η κούραση της μέρας και η στενοχώρια του αποχωρισμού διαγράφονταν στα πρόσωπα μας. Αφού πακετάραμε με δυσκολία, όχι τόσο από τα αναμνηστικά που πασχίζαμε να χωρέσουμε στις βαλίτσες αλλά από την λύπη καθίσαμε όλοι μαζί στο σαλόνι για τελευταία φορά αναπολώντας τα όσα ζήσαμε, αυτά που δώσαμε και αυτά που πήραμε. Χαθήκαμε στην πόλη και ξαναβρεθήκαμε, κερδίσαμε νέους φίλους και αξέχαστες εμπειρίες για να θυμόμαστε, γελάσαμε με την ψυχή μας και αναδείξαμε την ελληνικότητα όπως της πρέπει . Πριν την πτήση υποσχεθήκαμε να ξαναβρεθούμε, ίσως στην πόλη ή ίσως σε κάποιο άλλο ταξίδι το βέβαιο είναι πως δεν θα ξεχάσουμε την ανεκτίμητη ευκαιρία που μας προσφέρθηκε.

                                O Captain! my Captain! our fearful trip is done!
The ship has weathered every wrack, the prize we sought is won,
The port is near, the bells I hear, the people all exulting.

Text and photos: Antonis Kitsios